16.10.2022 20:00 | Źródło: Materiały własne i nadesłane

7 wspaniałych. Rybniccy bohaterowie powstań śląskich: Maria Hoła z d. Karwot

O kobietach w powstaniach śląskich niewiele się mówi, tymczasem na froncie walczono nie tylko w mundurze. Dziś prezentujemy postać Marii Hoły z Popielowa, sanitariuszki, więźniarki obozów w Oświęcimiu i Mauthausen, członkini Ligi Kobiet.

Kim była?

Maria Hoła z d. Karwot urodziła się 5 lutego 1904 w Popielowie. Była córką Jakuba Karwota i jego żony Marii z domu Dyl. Ojciec był górnikiem.

Maria Hoła ukończyła kurs sanitarny i nauczycielski. Wzięła udział w III powstaniu śląskim jako sanitariuszka podczas walk w Rybniku, Raciborzu i na Górze św. Anny. W czasie II wojny światowej była więźniarką obozów w Oświęcimiu i Mauthausen (nr obozowy 117991).

Już po II wojnie światowej, 4 października 1947 r. zawarła związek małżeński. 1 sierpnia 1949 została przyjęta do Związku Weteranów Powstań Śląskich. W 1925 r. została odznaczona Krzyżem Wolności II klasy, w 1952 otrzymała brązowy Krzyż Zasługi. W 1956 odznaczono Marię Hołę Krzyżem Walecznych, a w 1958 Śląskim Krzyżem Powstańczym. Była członkinią Ligi Kobiet.

Zmarła w wieku 72 lat, 5 grudnia 1976 r.

Kobiety w powstaniach śląskich

Muzeum Śląskie w Katowicach przygotowało kilka lat temu wystawę p. "Niezapomniane. Kobiety w czasie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku", poświęconą kobietom, które brały udział w powstaniach i plebiscycie na Górnym Śląsku. Kustosz tej wystawy, Paweł Parys wyjaśnia, dlaczego kobietom jako bohaterkom zrywów nie poświęcono tyle miejsca, co mężczyznom:

"W narracji dotyczącej powstań śląskich i akcji plebiscytowej utrwaliło się postrzeganie mężczyzn jako jedynych bohaterów tych wydarzeń. Mówiąc o powstańcach śląskich, myślimy przecież zazwyczaj: mężczyźni w różnym wieku. Owszem, tylko niewielki odsetek powstańców stanowiły kobiety (około 2–3 procent wśród ok. 40–60 tysięcy powstańców). A jednak gdyby nie ich mobilizacja i wsparcie, zarówno powstania, jak i akcja plebiscytowa nie nabrałyby takiego znaczenia”.

„Kobiety można odnaleźć w każdej z form działalności powstańczej. Walczyły z bronią w ręku (chociaż były to sytuacje epizodyczne), kopały okopy, organizowały pomoc rannym, były kurierkami czy tłumaczkami, obsługiwały telefony i telegrafy. Były przy tym uznawane za niezwykle odpowiedzialne i zdyscyplinowane, a także zachowujące spokój i zimną krew" - podkreśla Paweł Parys, kustosz wystawy "Niezapomniane. Kobiety w czasie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku".

Bibliografia:
Biogram Marii Hoły, oprac. E. Kulik, Muzeum im. o. Emila Drobnego w Rybniku,
Muzeum Śląskie w Katowicach, Niezapomniane. Kobiety w czasie powstań i plebiscytu na Górnym Śląsku.
https://muzeumslaskie.pl/pl/wystawy/niezapomniane-kobiety-czasie-powstan-plebiscytu-gornym-slasku/