Ucz się z głową, czyli jak skutecznie przyswajać wiedzę

W praktyce szkolnej proces uczenia się najczęściej sprowadza się do wkuwania zadanego materiału. Kiedy jednak dysponujemy większą ilością czasu, warto ten proces odpowiednio zaplanować. Wybór samej metody skutecznego przyswajania wiedzy nie oznacza sukcesu. Do osiągnięcia celu potrzebna jest umiejętność gospodarowania czasem, odpowiednie nastawienie, motywacja i wytrwałość. O efektywności naszej nauki decyduje również otoczenie, w którym pracujemy, nasz sposób życia, odżywiania się i wiele innych czynników.
Poniżej kilka porad, jak się uczyć, żeby się nauczyć:

1. Przygotuj się na sukces

Od Twojego nastawienia zależy atmosfera, którą wprowadzisz w miejsce pracy. Pamiętaj – pozytywne myślenie jest kluczem do sukcesu. Zniechęcenie, stres, brak zaufania we własne siły oraz strach przed porażką skutecznie niszczą samopoczucie i efektywność naszej pracy. Zastanów się, jaki jest Twój cel i bądź zdecydowany go osiągnąć.

2. Żyj w rytmie swojego zegara

Jeśli jesteś nocnym markiem, z dnia na dzień nie staniesz się skowronkiem. Zabieranie się do książek skoro świt lub zarywanie nocy, wbrew temu, czego potrzebuje Twój organizm nie ma najmniejszego sensu. Każdy z nas ma swój zegar biologiczny, który wskazuje, jaka pora dnia jest najbardziej odpowiednia dla naszej wydajności.

3. Znajdź swoje miejsce

Jedni wolą uczyć się w domowym zaciszu, innych nie zraża nawet hałas i tłok w środkach komunikacji miejskiej. Jeśli lubisz, gdy nauce towarzyszy muzyka, włącz swoją ulubioną płytę; jeśli Twój umysł wymaga ciszy i skupienia, wybierz się do biblioteki – nauka w tym miejscu niesie za sobą jeszcze jedną zaletę: zdobędziesz potrzebne Ci materiały bez konieczności wyrywania ich z rąk kolegów, wyrzucania pieniędzy na ksero i przede wszystkim zaoszczędzisz cenny czas.

4. Mądrze gospodaruj czasem

Nie odkładaj nauki na ostatnią chwilę. Sporządzaj plan dnia. Zrezygnuj z wyczerpujących, kilkunastogodzinnych maratonów w nosem w książkach – skuteczniejsze jest rozdzielanie nauki na krótsze odcinki czasowe. Wyłącz telefon. Naukowcy udowodnili, że tylko jeden sms potrafi zaburzyć naszą uwagę aż na piętnaście minut! Utrzymaniu koncentracji nie służy też zabałaganione otoczenie. 

5. Bądź krytyczny

Korzystaj z materiałów w odpowiedniej kolejności, zaczynając od tych tematów, które są najważniejsze. Wykorzystuj umiejętność krytycznego czytania tekstu, która pozwoli Ci wydobyć z niego to, co przydatne. Już samo czytanie, zapisywanie, selekcjonowanie materiału pomaga ci go zapamiętać.

6. Ucz się aktywnie

Zadbaj o urozmaicanie pracy, łącząc bierną formę przyswajania wiedzy z aktywną nauką. Popularne i skuteczne metody przyswajania wiedzy – metoda pytań i odpowiedzi, streszczenia, notatki, redukują ilość materiału, podnoszą stopień jego zrozumienia i zapamiętywania. Poprzez pisane własnymi słowami streszczenia uzyskuje się osobisty stosunek do tekstu, co ułatwia wiązanie go ze zdobytą wcześniej wiedzą. Z kolei metoda pytań i odpowiedzi pozwala na bieżąco kontrolować stopień zrozumienia czytanego materiału. Postaraj się sprowadzić obszerne notatki  do jak najmniejszej ilości słów. Stosuj podpunkty, diagramy, słowa – klucze, fiszki, mapy myśli. Pozwoli Ci to ugruntować zdobytą wcześniej wiedzę oraz podsumować temat potrzebny do egzaminu. Kluczowe wiadomości możesz zapisywać na samoprzylepnych karteczkach, a następnie umieszczać je w różnych miejscach, by w każdej chwili móc sobie je przypomnieć.

7. Jedz zdrowo

Wbrew pozorom, nie samą książką żyje uczeń. To, co jesz, również wpływa na efektywność Twojej nauki. Unikaj soli i przetworzonych produktów żywnościowych. Większego pożytku dla sprawności umysłowej nie przyniosą też hektolitry kawy; w zamian nie odmawiaj sobie białka, owoców, włoskich orzechów i... czekolady.

8. Zrelaksuj się

Nie powinieneś zapominać o przyjemnościach. Znajdź chwilę na odpoczynek, pielęgnowanie swoich pasji. Zarywanie nocy na dłuższą metę również nie przynosi dobrych rezultatów. Permanentny brak snu potęguje zmęczenie, zmniejsza odporność, koncentrację  i wydajność Twojej pracy. Prędzej czy później dług wobec snu trzeba będzie spłacić!

9. Nie trać głowy!

Postaraj się, by w dzień egzaminu nie zaglądać gorączkowo do notatek – zazwyczaj i tak już wiele nowego się nie nauczysz, prędzej za to nabierzesz przekonania, że w głowie masz kompletną pustkę. Odpręż się, pospaceruj i... trzymaj się jak najdalej od kotłowiska rozhisteryzowanych koleżanek i kolegów, którzy skutecznie podgrzewają i tak nerwową już atmosferę. Nie słuchaj relacji i plotek. Zaufaj własnym siłom, zdobytej wiedzy i ewentualnym tajnym „pomocom dydaktycznym”.

Nie ma techniki idealnej, takiej, która jest odpowiednia dla każdego i która sprawdza się w każdej sytuacji. Jej wybór zależy od osobowości uczącego się, jego wiedzy, doświadczeń. Warto jednak już teraz podjąć kroki w kierunku podniesienia efektywności uczenia się – umiejętność ta z pewnością zaprocentuje w przyszłości. 
Per aspera ad astra!



Źródło: Artykuł ukazał się w czasopiśmie studenckim MANKO, Katowice 2009. Autor: Magdalena Palowska