07.11.2020 17:23 | Źródło: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta w Rybniku, Urząd Miasta Rybnika, materiały własne, zdjęcie: Jacek Guzik

Miasto Rybnik - przechowalnią zasobów ludzkich?

Niedawno informowaliśmy pochodząca z naszego regionu Alicja Knast obejmie w styczniu przyszłego roku funkcję szefowej jednej z najważniejszych instytucji kultury w Czechach - Galerii Narodowej w Pradze. Wcześniej, pod koniec stycznia tego roku, Alicja Knast została odwołana, w dość kontrowersyjnych okolicznościach, przez Zarząd Województwa Śląskiego ze stanowiska dyrektora Muzeum Śląskiego w Katowicach - pomimo opinii Stowarzyszenia Muzealników Polskich oraz ministra Piotra Glińskiego. Decyzję tę uznał później za nieważną Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. Okazało się, że rybnicki magistrat wykorzystał okres czasowej zwiększonej "dyspozycyjności" Alicji Knast i podpisał z nią dwie umowy - o dzieło na opracowanie analizy projektu ekspozycji Muzeum Medycyny i Farmacji w budynku Rafał w kompleksie Juliusza oraz przestrzeni maszynowni Zabytkowej Kopalni Ignacy w Rybniku i umowę zlecenia na zarządzanie i koordynację realizacji wystaw zlokalizowanych na terenie Zabytkowej Kopalni Ignacy oraz byłego Szpitala Miejskiego nr 1 im. Juliusza Rogera. Łącznie obie umowy opiewały na 65 150 zł. W ramach jednej z nich była dyrektorka Muzeum Śląskiego otrzymywała więc 9 400,00 zł brutto przez okres 6 miesięcy i to w okresie pandemii, gdy placówki kulturalne funkcjonowały w ograniczonym zakresie, a władze Miasta argumentowały, że w 2021 roku trzeba szykować się na zwolnienia w oświacie i brak środków dla klubów sportowych i organizacji pozarządowych...

W kontekście ostatniej decyzji większości w radzie miasta o podziale Industrialnego Centrum Kultury w Rybniku-Niewiadomiu na dwie odrębne jednostki nie milkną zarzuty opozycji o zamiar przygarnięcia do Niewiadomia "spadochroniarzy" spoza Rybnika. Czy podpisywanie umów z Alicją Knast w tej sytuacji, zwłaszcza teraz, gdy Miasto oszczędza na czym tylko się da i zapowiada szereg zwolnień np. w oświacie, było zasadne?

Zarzut ten komentuje Agnieszka Skupień - rzecznik rybnickiego magistratu:

- Jeżeli chodzi o „spadochroniarzy” to domyślam się, że to odniesienie do odwołania Alicji Knast ze stanowiska dyrektora Muzeum Śląskiego przez Marszałka Województwa Śląskiego. Może warto przypomnieć, że Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał tę decyzję za nieważną w czerwcu 2020 roku, stąd mówienie w stosunku do Alicji Knast o spadochroniarstwie nie jest prawdziwe.

Od kilku lat Zabytkowa Kopalnia Ignacy (ZKI) funkcjonuje w ramach ICK po przyłączeniu jej do DK Rybnik-Niewiadom. W roku 2020 dotacja podmiotowa z budżetu Miasta dla ICK wynosiła 1 750 000 zł. W projekcie budżetu na rok 2021, po podziale tej instytucji na dwie odrębne jednostki, zaplanowano dotację na tym samym poziomie: 1 050 000 zł dla ZKI oraz 700 000 zł dla DK Rybnik-Niewiadom, stąd z racji podziału ICK budżet Miasta nie poniesie dodatkowych kosztów.

Dopytaliśmy jednak dlaczego w takim razie w tym roku zadania zarządzania realizacją wystaw zlokalizowanych na terenie Zabytkowej Kopalni Ignacy oraz byłego Szpitala Miejskiego nr 1 im. Juliusza Rogera nie mógł zrealizować dyrektor Industrialnego Centrum Kultury, którego częścią jest ZKI.

- Zadania te nie mogły zostać przeniesione na dyrektora ICK, ze względu na odmienny zakres obowiązków oraz wymaganych kompetencji. Dodatkowo, zlecone zadania obejmowały także, w dużej części kompleks byłego Szpitala Miejskiego nr 1 im. Juliusza Rogera, czyli jednostki odrębnej od ICK - wyjaśniła Agnieszka Skupień.

W uzasadnieniu uchwały rady miasta określono cel podziału ICK, czyli prowadzenie skuteczniejszej polityki kulturalnej miasta i podwyższenie jakości świadczonych usług przez obie instytucje. DK Rybnik-Niewiadom ma teraz działać przede wszystkim na rzecz społeczności lokalnej poprzez animację działań kulturalnych i pogłębianie procesów rewitalizacji społecznej w dzielnicy. ZKI ma zaś być instytucją o charakterze ponadregionalnym nastawioną na realizację celów związanych z turystyką i promocją dziedzictwa kulturowego regionu, stąd też zapewne decyzja o współpracy z Alicją Knast, która rzeczywiście posiada na tym polu ogromne doświadczenie. Jak mówi Pani rzecznik:

- Alicja Knast od ponad 11 lat zajmuje się kierowaniem instytucjami muzealnymi, ma za sobą organizację ponad 100 wystaw. Dla przypomnienia ważniejsze muzea, dla których pracowała na stanowiskach menadżerskich tworząc ekspozycje lub zarządzając tymi instytucjami: Muzeum Fryderyka Chopina, Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, Muzeum Śląskie. Spośród grona ekspertów zajmujących się realizacją wystaw stałych w Polsce zrealizowała łącznie 12 800 m2 ekspozycji (wystawy czasowe nie zostały wliczone), wielokrotnie nagradzane i doceniane w kraju i za granicą. Za wystawę w Muzeum Chopina otrzymała (wspólnie z projektantami) prestiżową nagrodę Red Dot Award oraz Order Króla Szwecji. Wystawa stała w POLIN, której była dyrektorem generalnym była kluczowym elementem najbardziej prestiżowej Nagrody Europejskiej EMYA. Muzeum Śląskie otrzymało pod jej kierownictwem trzy nagrody SYBILLA (najważniejsza nagroda w dziedzinie muzealnictwa i wystawiennictwa) w tym jedną za Zarządzanie oraz Grand Prix.

Wątpliwości nie budzi jednak doświadczenie i wiedza Alicji Knast, a tryb nawiązania z nią współpracy, dlatego też zapytaliśmy o to w jaki sposób Miasto dokonało analizy rynku odnośnie realizacji dwóch zadań określonych we wspomnianych wyżej umowach i na podstawie jakich kryteriów dokonano wyboru osoby odpowiedzialnej za realizację tychże zadań.

- Zamówienia obejmowały:
1. Opracowanie analizy projektu ekspozycji Muzeum Medycyny i Farmacji w budynku Rafał w kompleksie Juliusza oraz przestrzeni maszynowni Zabytkowej Kopalni Ignacy w Rybniku pod kątem wykonalności, perspektyw rozwoju dla tych elementów oferty kulturalnej miasta i regionu w kontekście utrwalonych dobrych praktyk budowania dostępu do kultury jak i nowych, wymuszonych m.in. przez sytuację epidemiczną - w formule umowy o dzieło;
2. Zarządzanie i koordynacja nad realizacją wystaw zlokalizowanych na terenie Zabytkowej Kopalni Ignacy oraz byłego Szpitala Miejskiego nr 1 im. Juliusza Rogera, - w formule umowy zlecenie.

Zamówienia były realizowane niezależnie, w oparciu o przepisy Regulaminu postępowania w sprawach o zamówienie publiczne, gdyż zgodnie z Art. 4 pkt. 8, nie wymagały stosowania zapisów ustawy Prawo zamówień publicznych

- odpowiada Agnieszka Skupień i dodaje:

- Zakres wskazanych w zamówieniu usług, wskazuje na specyficzny charakter zlecenia, który wymaga szerokiego zakresu wiedzy i doświadczenia w organizacji jednostek kulturalnych o charakterze muzealnym, a jednocześnie znajomości lokalnych uwarunkowań. Miasto, kierowało się dbałością o właściwą realizację priorytetowych inwestycji, biorąc pod uwagę złożoność zagadnień, podjęliśmy decyzję o nawiązaniu współpracy z niekwestionowanym specjalistą z tej dziedzinie.

W dobie pandemii i podkreślanego na każdym kroku przez władze naszego Miasta kryzysu finansów jednostek samorządu wydatek rzędu 65 150 zł w ramach dwóch umów cywilnoprawnych wydaje się być jednak nieuzasadniony. Zapytaliśmy więc o to, co obejmowały obydwa zadania, realizację jakich działań, a także o to, skąd wynikały akurat takie kwoty wynagrodzenia.

Agnieszka Skupień przekazała nam, że:
- Zadania obejmowały m.in:
1) opracowanie analizy projektu ekspozycji Muzeum Medycyny i Farmacji w budynku Rafał w kompleksie Juliusza oraz przestrzeni maszynowni Zabytkowej Kopalni Ignacy w Rybniku pod kątem wykonalności, perspektyw rozwoju dla tych elementów oferty kulturalnej miasta i regionu w kontekście utrwalonych dobrych praktyk budowania dostępu do kultury jak i nowych, wymuszonych m.in. przez sytuację epidemiczną.

Wynagrodzenie umowne, wyniosło 8.750,00 zł brutto. Wynagrodzenie to, oszacowano w oparciu o ceny rynkowe w odniesieniu do wymaganych kwalifikacji oraz zakresu zleconych prac.

2) opiniowanie projektów wykonawczych w ramach generalnego scenariusza wystawy, a także zawartości poszczególnych stanowisk ekspozycyjnych; opiniowanie zawartości merytorycznej, struktury i szaty graficznej multimediów w ramach realizacji wystawy; konsultację merytoryczną w ramach rozwiązań instalacyjnych i aranżacyjnych tj. wykończenia wnętrz, montażu instalacji audio-video, oświetlenia ekspozycyjnego, stanowisk edukacyjnych, zabudowy scenograficznej, prezentacji interaktywnych, mappingów, animacji, słuchowisk; przedstawianie stanowiska i formułowanie wniosków w sprawie ewentualnych korekt w stosunku do projektu wykonawczego; analizę realizacji wystaw pod kątem funkcjonalności, dostępności i atrakcyjności rozwiązań oraz zgodności z projektami wykonawczymi, w tym formułowania ewentualnych zaleceń dla wykonawców wystaw; współpracę z kierownikami projektów realizowanych wystaw oraz innymi upoważnionymi przedstawicielami wykonawców; współdziałanie z wydziałami Urzędu Miasta oraz jednostkami organizacyjnymi Miasta zaangażowanymi w realizację wystaw po stronie Zamawiającego.

Wynagrodzenie umowne, obejmowało wykonanie przedmiotu umowy w rozliczeniu miesięcznym w kwocie 9.400,00 zł brutto, przez okres 6 miesięcy, w wymiarze 100 godzin/miesiąc. Wynagrodzenie to, oszacowano w oparciu o ceny rynkowe w odniesieniu do wymaganych kwalifikacji oraz zakresu zleconych prac.

Jako że trwa pandemia i jednostki kultury nie są w stanie realizować swych statutowych zadań, w tym wystaw, a umowy z Alicją Knast zostały podpisane przez Miasto już wtedy, gdy w naszym kraju trwała epidemia, zapytaliśmy jakie wystawy zostały w ramach pierwszej z umów zrealizowane i ile osób skorzystało z możliwości odwiedzenia tychże wystaw, a jeżeli wystawy nie zostały zrealizowane, to w jaki sposób Miasto rozliczyło umowę.

- Wystawy na terenie Zabytkowej Kopalni Ignacy oraz byłego Szpitala Miejskiego nr 1 im. Juliusza Rogera, są obecnie na etapie realizacji (udostępnione zostaną zwiedzającym po jej zakończeniu). Sukcesywnie mają miejsce odbiory częściowe aranżacji wystawienniczej oraz konsultacje szczegółowych rozwiązań projektowych i wykonawczych. Zamawiający rozlicza podpisaną umowę na podstawie miesięcznego rozliczenia godzin wykonywania zlecenia - przekazała nam Agnieszka Skupień.