Mieszkańcy o parku kulturowym

Przypomnijmy, od połowy czerwca br. w trwała kampania informacyjna nt. Parku Kulturowego Centrum Starego Rybnika. Kampania oparta była na spotkaniach, warsztatach, spacerach z mieszkańcami, przedsiębiorcami, przedstawicielami instytucji, organizacji pozarządowych i lokalnymi liderami. W jej ramach została wydana broszura informacyjna oraz mapa poglądowa przyszłego parku. Jej istotnym elementem były także ankiety, które pomagały zbierać społeczne komentarze o projekcie parku kulturowego. Termin ich wypełnienia minął 20 października.

Ankiety przygotowane zostały z myślą o czterech grupach docelowych, były to:

• ankieta dla mieszkańców i przedsiębiorców (elektron. i papier.) – zebrano 713 ankiet
• ankieta dla młodzieży 16-24 lata (elektroniczna i papierowa) – zebrano 423 ankiety
• ankieta dla dzieci do lat 5 (papierowa) – zebrano 79 ankiet
• ankieta dla turystów (papierowa) – zebrano 55 ankiet.

– Udało się nam zrealizować, a nawet przekroczyć ambitny plan zebrania 1000 ankiet. Zebraliśmy 1270 ankiet! Wszystkie dane, opinie i komentarze zostały przekazane do Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków w Urzędzie Miasta Rybnika w formie rekomendacji, które pozwolą jak najlepiej przygotować projekt uchwały o utworzeniu Parku Kulturowego Centrum Starego Rybnika – mówi dr Małgorzata Tkacz-Janik, członkini Zespołu Zadaniowego ds. powołania Parku Kulturowego w Rybniku, koordynująca kampanię informacyjną.

– Jak wskazują specjaliści, samo przywrócenie ładu przestrzennego w ramach regulacji dla obszaru parku kulturowego bez zrozumienia i akceptacji społecznej nie przyniesie na dłuższą metę oczekiwanych rezultatów. Najważniejszymi elementami projektu, jego odbiorcami oraz aktywnymi uczestnikami codziennego życia w tej chronionej przestrzeni będą głównie mieszkańcy i przedsiębiorcy. Dlatego zależało mi, by zebrać jak najwięcej opinii, które staną się podstawą tworzenia tej wyjątkowej przestrzeni – mówi prezydent Rybnika, Piotr Kuczera. Konieczny będzie tu kompromis, wzajemne zrozumienie celów i mechanizmów działania – mam nadzieję, że poprzez dialog wszystko to osiągniemy. Podstawą wspólnego myślenia jest przeświadczenie, że Centrum Starego Rybnika to obszar, który może być kołem zamachowym dla rozwoju różnych celów społecznych, ekonomicznych – rozwój turystyki, usług około turystycznych, edukacyjnych, kulturowych, a także integracyjnych – dobre sąsiedztwo, budowanie nowej wspólnoty miejskiej.

Podczas zorganizowanego 4 grudnia spotkania prasowego w rybnickim magistracie przedstawione zostały wynikające z ankiet wnioski dotyczące poprawy estetyki przestrzeni miejskiej, uporządkowania krajobrazu oraz tego, czym dla mieszkańców i przedsiębiorców jest dziedzictwo Rybnika i jak sprawić, by zostało zachowane, a jednocześnie wspomagało rozwój wszystkich użytkowników miasta. Z wypełnionych ankiet wynika, że mieszańcy znają swoje miasto:

– Lubią je, są dumni z jego zabytków i chętnie wymieniają najciekawsze ich zdaniem miejsca. Dostrzegają jednak również, że aby można było w pełni docenić jego urok, potrzebne są działania, które poprawią estetykę Rybnika Uporządkowanie przestrzeni pomiędzy budynkami, stworzenie strategii prac remontowo-konserwatorskich zabytkowej zabudowy oraz ujednolicenie reklam – oto najważniejsze, zdaniem mieszkańców, potrzeby wizerunkowe miasta – dodaje dr Małgorzata Tkacz-Janik.

Mieszkańcy podawali zarówno opinie za, jak i przeciw parkowi kulturowemu:

– Wśród argumentów za powołaniem parku kulturowego najczęściej pojawiają się te natury estetycznej –„będzie ładniej”, „centrum wymaga uporządkowania” i promocyjnej – park „poprawi wizerunek”, „zwiększy rozpoznawalność i promocję”. Z kolei przeciwnicy sięgali głównie po argument finansowy – „to za drogie, można te pieniądze wydać lepiej” lub obawiali się, że powstanie parku zniszczy lokalną przedsiębiorczość, dla której będzie dodatkowym obciążeniem – wyjaśnia dr Małgorzata Tkacz-Janik.

Zgodnie ze wskazaniami ankiet, zdecydowana większość respondentów, bo 80% na pytanie Czy wg Pani/Pana ilość i sposób prezentowania reklam, tj. banerów, bilbordów, witryn i szyldów sklepowych na terenie centrum wymaga poprawy? udzieliła odpowiedzi twierdzącej.

– Rybnik, ścisłe centrum, wyróżnia się na tle śląskich miast zagospodarowaniem przestrzeni, ładem i dbałością o estetykę, jednak zdecydowanie na niekorzyść wpływa wszechobecna na drogach dojazdowych szyldoza. Wjeżdżając do Rybnika nikt nie spodziewa się tak urokliwego centrum. Park kulturowy starego Rybnika mógłby poprawić ogólną estetykę miasta, uwypuklić piękno zabytków, jak i zaułki starego miasta, dopieścić to, co jeszcze wymaga poprawy, odnowy, zazielenienia – czytamy w jednej z opisowych opinii ankiety (pisownia oryginalna).

– Estetyka nie jest kwestią gustu, obserwując centra polskich miast, nie tylko Rybnika, można zauważyć, że nieład reklamowy jest jedną z naszych największych zmór, niestety wielu przedsiębiorców wciąż żyje w przekonaniu, że więcej i bardziej kolorowo znaczy lepiej, nie mając świadomości, że ich działania są kontrproduktywne oraz napędzają konkurencję w stworzeniu co raz to bardziej krzykliwych szyldów, gdzie jedynym ograniczeniem jest fantazja autora i ilość miejsca na reklamę, nie tak powinno to wyglądać powinniśmy razem zadbać o estetykę wspólnej przestrzeni dla dobra miasta, mieszkańców, w tym również przedsiębiorców – wskazuje ktoś inny (pisownia oryginalna).

Mieszkańcy  w swoich uwagach co do projektu akcentowali nurtujące ich kwestie, które będą rozpatrywane przy tworzeniu szczegółowych przepisów uchwały. Są to przede wszystkim sprawy związane z:

• obszarem parku i ewentualną korektą jego granic
• terminami dostosowania się do przepisów uchwały w obszarze
• kosztami wdrożenia w życie parku kulturowego
• finansowaniem zmiany identyfikacji wizualnej firm
• umieszczaniem szyldów na elewacji wielopiętrowych budynków
• sprawami gospodarki śmieciowej w centrum miasta w kontekście zapisów o parku
• wytycznymi dotyczącymi wymagań wobec skrzynek wszelkich przyłączy
• zasadami dla wydarzeń tymczasowych na terenie parku kulturowego
• zasadami ochrony zieleni  na terenie parku kulturowego
• spójnością parku kulturowego z innymi aktami prawa miejscowego, np. planem zagospodarowania przestrzennego,

Zgodnie z założeniami, projekt uchwały w sprawie parku kulturowego „Centrum Starego Rybnika” powstanie w pierwszych miesiącach 2024 roku.

–  Będzie zawierał rekomendacje wynikające z analizy uwag i propozycji mieszkańców, które pojawiły się w trakcie kampanii informacyjnej w 2023 roku. Chcieliśmy, by ta uchwała sporządzona została w oparciu o głosy mieszkańców oraz przedsiębiorców prowadzonych tutaj biznesy, by była to uchwała „uszyta na miarę” Centrum Starego Rybnika. Kampania informacyjna, w tym ankietyzacja, i zdobyte w jej trakcie głosy mieszkańców to umożliwiają. Stworzony w ten sposób projekt uchwały zostanie oczywiście także przedstawiony do konsultacji społecznych – przypomina dr. inż. arch. Henryk Mercik, Miejski Konserwator Zabytków w Rybniku.