Palowice: odnowienie miejsca pamięci

Na realizację tego zadania 14 tys. zł przekazała ze swojego budżetu Gmina i Miasto Czerwionka-Leszczyny, 5 tys. Sołectwo Palowice w ramach funduszu sołeckiego. Środki finansowe w wysokości 7 tys. zł pozyskała także Fundacja GaSzo, jako projekt zatytułowany „Stare-nowe miejsce pamięci” w ramach programu „Czuwamy! Pamiętamy!” Fundacji Orlen. Głównym celem wspólnych prac było odnowienie miejsca pamięci, które powstało w 1989 r. w Palowicach.

Dokładnie trzydzieści jeden lat temu, 11 listopada 1989 roku, na palowickim cmentarzu został uroczyście odsłonięty pomnik poświęcony ofiarom wojny. Na tablicy widniało wówczas 56 nazwisk, zarówno ofiar II wojny światowej, jak i deportacji do ZSRR. W sporządzeniu tej listy nieoceniona okazała się pomoc pana Sylwestra Musiolika, z zamiłowania kronikarza i badacza lokalnej historii, który od wielu lat wytrwale zbierał informacje o swojej miejscowości. Szperał w archiwach i bibliotekach. Rozmawiał z ludźmi i spisywał ich wspomnienia.

- Mieliśmy jednak świadomość, że wszystkie nazwiska ofiar musimy wypisać na jednej tablicy. Był to czas, gdy nie można było mówić i pisać o Tragedii Górnośląskiej. Jednak bolesne wspomnienia w naszych rodzinach przetrwały i mieli rację starsi palowiczanie, którzy już wiele lat temu wyraźnie rozdzielali sprawę deportacji od ofiar II wojny światowej - wspomina Bernard Strzoda, wieloletni sołtys Palowic, a obecnie Przewodniczący Rady Miejskiej w Czerwionce-Leszczynach. - Dopiero ponad pół wieku od dramatycznych wydarzeń, gdy zaczęto rejestrować wspomnienia żyjących, gromadzić dokumenty, pisać o tym tragicznym dla ludności Górnego Śląska okresie i upamiętniać ofiary, zdaliśmy sobie sprawę, że wreszcie nadszedł czas, aby również na naszym pomniku w Palowicach umieścić dwie osobne tablice: ofiar wojny i ofiar Tragedii Górnośląskiej - dodaje B. Strzoda.

Podjęte starania, dzięki współpracy wielu osób, udało się zrealizować. W Narodowe Święto Niepodległości Burmistrz Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny Wiesław Janiszewski, Wicestarosta Powiatu Rybnickiego Marek Profaska, Przewodniczący Rady Miejskiej Bernard Strzoda, dyrektor Szkoły Podstawowej w Bełku Krystyna Janiszewska, sołtys Palowic Dominika Baranowicz, wiceprezes Fundacji GaSzo Klaudia Szostok złożyli kwiaty i znicze pod nowym pomnikiem. Było to również symboliczne odsłonięcie dwóch tablic. Ze względu na panującą pandemię uroczystości nie mogły jednak przyjąć zakładanego wcześniej kształtu.

- To miejsce dla mieszkańców Palowic ma ogromne znaczenie. Niezwykle ważne, że po wielu latach udało nam się przygotować dwie osobne tablice z nazwiskami, ponieważ dopiero taki zapis w pełni odzwierciedla prawdę historyczną - podkreśla Bernard Strzoda. - Pamięć o lokalnych bohaterach jest świadectwem naszych dziejów i naszym obowiązkiem. Dlatego także gmina włączyła się w działania mające na celu odnowienie palowickiego miejsca pamięci i przekazała środki na ten cel - mówi Burmistrz Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny Wiesław Janiszewski. - Dziękuję wszystkim, którzy podjęli się współpracy przy tym ważnym historycznie i wychowawczo zadaniu - dodał.

Realizację przedsięwzięcia wsparły także środki zewnętrze, które pozyskała lokalna fundacja GaSzo. - Współpraca i starania mieszkańców, Fundacji, sołtys Palowic, Rady Sołeckiej oraz Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny, sprawiły, że ten ważny pomnik mógł zostać odnowiony w całości. Uczestniczymy w żywej lekcji historii i jesteśmy pewni, że pamięć o poległych w tamtych trudnych czasach nie zostanie utracona - dodaje Agnieszka Ganiek, prezes GaSzo.

Tekst i zdjęcia: czerwionka-leszczyny.pl, zdj. K. Mazur