Bezdomni w Rybniku. Jak problemem zajmuje się miasto?

W Rybniku bezdomni są to najczęściej mężczyźni w wieku produkcyjnym, którzy mają problemy z alkoholem i przyjmowaniem środków odurzających.  - Bezdomność to temat ogromnie ważny społecznie, problem, z jednej strony wizerunkowy dla miasta, z drugiej strony to poważne wyzwanie w obszarze skutecznej pomocy. Żeby takie osoby w ogóle miały szansę na zastanowienie się nad swoim życiem, muszą mieć szansę na to, by odbyło się to w przyzwoitych warunkach – mówi Piotr Kuczera prezydent Miasta Rybnika. - Dlatego od przyszłego roku uruchamiamy całodobową ogrzewalnię, która będzie miejscem doraźnej pomocy dla takich osób– zapowiedział podczas konferencji prasowej prezydent. 

- Źródłem bezdomności nie jest tylko jedna przyczyna, zwykle to problem wielowątkowy i nawarstwiający się, którego finałem jest bezdomność. Czasem początkiem stają się konflikty rodzinne, kłopoty z prawem, alkoholizm a w ostatnim czasie sporą grupę stanowią mężczyźni wracający z próby podjęcia pracy za granicą. Wracają, bo coś nie wyszło, a na miejscu okazuje się, że nie mają się gdzie zaczepić, że ich sytuacja rodzinna się zmieniła – mówi Edyta Wąsowicz kierownik Zespołu ds. Bezdomności z Ośrodka Pomocy Społecznej w Rybniku.

Liczba osób objętych wsparciem Ośrodka Pomocy Społecznej w Rybniku w 2018 roku wynosiła 456 osób wraz ich rodzinami, ponieważ pomocą nie jest objęta jedna osoba a całe środowisko tej osoby. Według szacunków Zespołu ds. Bezdomności w Rybniku na zakończenie 2019 roku będzie to około 500 środowisk. 

Miasto Rybnik współpracuje z trzema noclegowniami, dwie znajdują się w Rybniku, to: Schronisko im. św. Jana Pawła II i „ Dom nadziei” prowadzony przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie Dobroczynne a także placówka im. św. Brata Alberta w Przegędzy. W tych miejscach osoby bezdomne mogą znaleźć nocleg i wyżywienie. W 2018 roku na ten cel miasto wydało 1,2 mln zł, w 2019 roku było to 1,6 mln zł a w 2020 roku będzie to 1,7 mln zł (po dodaniu kosztów ogrzewalni). W noclegowniach na terenie Rybnika mieszkają osoby spoza Rybnika, z gmin ościennych, które płacą za utrzymanie tych osób. 

- W tych miejscach konieczne jest zachowanie abstynencji, po spożyciu alkoholu - a tym samym   złamaniu regulaminu takiego miejsca - osoby bezdomne muszą opuścić taki dom. Tu właśnie pojawia się problem, takie osoby nie mają dokąd pójść i spotykamy je na ternie miasta - mówi Edyta Wąsowicz. - Poza noclegowniami np. na terenie śródmieścia jest 20 miejsc, w których przebywają osoby bezdomne, skupiskiem takich miejsc jest dzielnica Niedobczyce, gdzie jest 12 takich miejsc. Ci ludzie wybierają przestrzenie, które stają się dla nich łatwym miejscem do zarobkowania, żebrania, są to  sklepy wielkopowierzchniowe, galerie handlowe i miejsca o dużej ilości osób – wylicza kierownik zespołu ds. bezdomności. 

O marca tego roku na terenie miasta działa streetworker, dla którego wyzwaniem jest nawiązanie pierwszego kontaktu z osobami bezdomnymi. - Odwiedzam w pierwszej kolejności właśnie te miejsca, które są poza system opieki, właśnie ulice. Największym wyzwaniem jest nawiązanie kontaktu z takimi ludźmi, którze są na ulicy. Ci ludzie w pierwszym kontakcie nie chcą rozmawiać, nie chcą się otworzyć – opowiada Dariusz Piotrowski streetworker zatrudniony w Ośrodku Pomocy Społecznej w Rybniku. - Z chwilą kiedy uda mi się już poznać historię takiego człowieka, mogę oferować mu pomoc w ramach działania specjalistów z Ośrodka Pomocy Społecznej, wtedy jest szansa na pomoc kierunkową. Moim zadaniem jest motywować takich osób do zmiany swojego życia, takie działanie jest procesem, który nie dzieje się z dnia na dzień - mówi Dariusz Piotrowski. 

- Zgodnie z prawem Miasto ma obowiązek zapewnić osobie bezdomnej kilka form wsparcia, są to schronisko, noclegowania i najniższą formą opieki jest ogrzewalnia. Ogrzewalnia w Rybniku jest dodatkowo wyposażona w prysznic. W przyszłym roku Rybnik uruchomi ogrzewalnię, która będzie działała całodobowo i całorocznie – zapowiada prezydent Piotr Masłowski – Ogrzewalnia będzie oddalona od centrum miasta i spowoduje, że osoby bezdomne będą miały szansę na zrealizowanie podstawowych potrzeb poza parkiem czy rynkiem. To nie rozwiąże wszystkich problemów ale stworzy możliwość do zmiany  - podkreśla prezydent Masłowski.

W ubiegłym roku z działającej sezonowo ogrzewalni skorzystało 58 osób z Rybnika i 29 osób spoza miasta, pojawiły się osoby z Olsztyna, Tarnowa, Warszawy, Trójmiasta.

Jedną z przyczyn bezdomności jest alkohol, rośnie liczba osób bezdomnych, które są dowożone przez straż miejską czy policję do Izby Wytrzeźwień w Chorzowie. W 2017 roku było to 727 osób, w 2018 roku 823 osoby, w tym roku szacuje się, że może to być ponad 1000 osób. Miasto stara się rozwiązać problem sklepów, które sprzedają alkohol osobom nietrzeźwym, które potem spożywają go na ławkach czy w  parkach w rejonie tych sklepów.
- Na podstawie zgłoszeń mieszkańców w rejonie ulicy Miejskiej w Rybniku, gdzie znajduje się jeden z takich sklepów rozpoczęliśmy procedurę , która zmierza do odebrania koncesji na sprzedaż alkoholu w tym miejscu. Osoby kupujące w tym miejscu alkohol, zakłócają spokój, popełniają wykroczenia, mamy już zebrany materiał dowodowy, który pozwali urzędowi na odebranie zezwolenia – mówi Arkadiusz Kaczmarczyk komendant Straży Miejskiej w Rybniku.

Dzięki współpracy służb zajmujących się bezdomnością na terenie Rybnika rozpoczyna się kampania „Pomagaj skutecznie”, która dotyczy wspierania finansowego osób bezdomnych przez mieszkańców miasta. - Pomocą nie może być dawanie na ulicy, rozdawanie pieniędzy na ulicy powoduje, że taka osoba na ulicy pozostaje. Dodatkowo takie działanie powoduje pogłębianie problemu alkoholowego. Wspólną kampanią społeczną we współpracy z Komendą Miejską Policji w Rybniku i Ośrodkiem Pomocy Społecznej chcemy zwrócić uwagę mieszkańców na to, jak faktycznie można pomagać bezdomnym. Na terenie miasta pojawią się plakaty z informacjami, gdzie można zgłaszać problem bezdomnych, te informacje będą również wyświetlane w miejskich autobusach, dzielnicowi będą mieli ze sobą ulotki z informacjami, gdzie można zgłosić problem osób bezdomnych – zapowiada Dawid Błatoń rzecznik prasowy Straży Miejskiej w Rybniku.  

- Zwracamy uwagę na Krajową Mapę Zagrożeń Bezpieczeństwa, gdzie sprawnie mieszkańcy mogą zgłosić problem osób bezdomnych, można dzwonić pod numer telefonu 987, który od listopada  został uruchomiony właśnie do tego celu  - przypomina mł. asp. Bogusława Kobeszko z Komendą Miejską Policji w Rybniku.